در متون حقوقي از اهليت اشخاص براي طرح دعوا سخن گفته شده است. يكي از معاني اهليت داشتن قوه عقل و درك است. اما مسئله‌اي كه براي ما به وجود مي‌آيد اين است كه اگر شخصي مجنون باشد پس وضعيت حقوقي او چگونه خواهد بود!؟ آيا مي‌توان از او شكايت كرد و يا اصلا خود او مي‌تواند شاكي باشد!؟ بايد بگويم قانون براي شخص مجنون مقررات خاص خود را دارد و براي او مسئوليت‌هاي خاص خود را مطرح كرده است كه در ادامه تحت عنوان مبحث مسئوليت مجنون در حقوق به آن مي‌پردازيم. مشاوره تلفني حقوقي دقيق و تخصصي را از ما بخواهيد.

منبع : مسئوليت مجنون در حقوق

مفهوم مجنون

مجنون كسي است كه فاقد قوه عقل و درك است.

به تعريف برخي فقها جنون فساد و تباهي كامل عقل و زايل گشتن آن است.

اقسام جنون | مسئوليت مجنون

در فقه و قانون مدني مجنون را به چند اعتبار تقسيم كرده‌اند:

به اعتبار دائمي يا ادوراي بودن: مجنوني كه حالت جنون از او جدا نمي‌گردد مجنون دائمي و مجنوني كه گاهي حالت جنون دارد و گاهي سالم است مجنون ادواري گوييم.

به اعتبار زمان وقوع جنون: مجنوني كه جنون او از زمان كودكي شروع شده و مجنوني كه جنون او بعد از ايام كودكي حاصل گشته است.

هر دو گروه محجورند و كليه تصرفات و اعمال حقوقي ايشان باطل است. اما هر گاه گروه نخست ولي خاص داشته باشد به قيم احتياجي ندارند در حالي كه براي گروه دوم بايد قيم نصب شود اگرچه داراي پدر و جد ‌پدري باشند.

توصيه مي‌كنيم مقاله انواع جنون و تاثير آن در مسئوليت كيفري را مشاهده نماييد.

اعمال حقوقي مجنون

چون مجنون فاقد درك و اراده حقوقي است تمام اعمال حقوقي او باطل است و اجازه ولي يا قيم نيز نمي‌تواند ناتواني او را جبران كند. البته در صورت لزوم خود ولي يا قيم بر‌ طبق مقررات به عنوان نماينده قانوني مجنون اقدام مي‌نمايد و به جاي او اعمال حقوقي انجام مي‌دهد.

نكته بسيار مهم در آن است كه قانون مدني بين اعمال حقوقي مجنون دائمي و ادواري تفكيك قائل شده است. طبق قانون مدني مجنون دائمي مطلقا و مجنون ادواري در حال جنون نمي‌تواند هيچ تصرفي در اموال و حقوق مالي خود بكند حتي با اجازه ولي يا قيم خود. اما اعمال حقوقي مجنون ادواري در حالت افاقه صحيح است مشروط به آن كه افاقه او مسلم باشد.

توصيه مي‌كنيم مقاله موانع تعقيب دعواي عمومي را در همين راستا مطالعه نماييد.

ترديد در حالت مجنون ادواري

اصل بر اين است كه تمام معاملات و اعمال حقوقي مجنون ادواري باطل است مگر اينكه خلاف آن اثبات شود. طبق اين اصل بايد گفت زماني كه مجنون ادواري عملي انجام مي‌دهد فرض بر اين است كه آن عمل را در حالت جنون انجام داده و خود مجنون بايد اثبات بكند كه اين عمل را درحالت افاقه انجام داده و مجنون نبوده است.

مسئوليت مدني مجنون

مجنون داراي مسئوليت مدني است. قانون مدني مقرر كرده است كسي كه نگهداري يا مواظبت مجنون را عهده‌دار مي‌باشد در صورت تقصير در نگهداري يا مواظبت، مسئول جبران زيان وارده از ناحيه مجنون مي‌گردد. در توجيه اين قاعده بايد گفت در اين گونه موارد ضرر به سرپرست مجنون نسبت داده مي‌شود و در واقع سرپرست سبب اقوي از مباشر به شمار مي‌آيد. البته قانون مدني مسئوليت مجنون را به طور كلي نفي نمي‌كند و بيان مي‌دارد هرگاه سرپرست استطاعت جبران تمام يا قسمتي از زيان وارده را نداشته باشد از مال مجنون جبران ضرر خواهد شد.

ضمنا هرگاه مجنون بدون تقصير سرپرست يا بدون اينكه سرپرستي داشته باشد زياني به ديگري وارد كند خود او مكلف به جبران است و اگر مالي نداشته باشد هر گاه استطاعت مالي پيدا كرد زيان ديده مي‌تواند براي استيفاي طلب خود اقدام كند.

مسئوليت كيفري مجنون

مجنون براي ارتكاب هيچ جرمي مجازات نمي‌شود مشروط بر اينكه در حين ارتكاب مجنون بوده باشد.

توصيه مي‌كنيم مقاله عوامل رافع مسئوليت كيفري را مطالعه نماييد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص مسئوليت مجنون، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون مسئوليت مجنون پاسخ دهند.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

شماره تماس :66419012-021

وكيل دات كام بهترين راه حل براي مشكلات حقوقي شما

منبع : مسئوليت مجنون در حقوق