نوشتن چك داراي اصولي است كه هر كسي براي دريافت و صدور آن بايد آگاهي لازم را داشته باشد. چك را به عنوان رايج‌ترين سند تجاري مي‌شناسيم. چك بر پايه اعتبار اشخاص رد و بدل مي‌شود، بنابراين نحوه نگارش آن مهم است. چك سندي تاريخ دار است كه دارنده آن با وصول مبلغ چك نزد بانك به طلب خود از صادر‌كننده دست مي‌يابد. با توجه به عرف موجود در ايران، چك عبارت از ورقه‌اي است كه به وسيله آن صادر كننده مبالغي را كه بانك در حساب او نگه داشته، توسط دارنده برداشت مي‌كند يا به بانك دستور مي‌دهد كه آن را به شخص ثالث يا به شخص حامل چك پرداخت كند. سه نفر در جك نقش دارند (صادر كننده، دارنده و بانك). در ادامه به نحوه صحيح نوشتن چك مي‌پردازيم. در صورتي كه در مورد چك با مشكلي مواجه شديد مي‌توانيد از خدمات وكيل كار استفاده كنيد.

مندرجات الزامي هنگام نوشتن چك بايد رعايت كنيد

يك چك بايد مفاد و مندرجاتي را دارا باشد تا از حمايت كامل قانون گذار برخوردار شود. مندرجاتي كه ارزش چك را در حد يك سند تجاري تمام و كمال حفظ مي‌كند از قرار ذيل است. اگر در مورد قوانين مربوط به چك اطلاعات كافي نداريد حتما مقاله مربوط به ماهيت چك را نيز بخوانيد.

اول – داشتن مهر شعبه بانكي

قانون تجارت قيد كلمه چك روي برگه چك را ضروري ندانسته است. اما بالاي هر برگ چك بايد مهر شعبه بانك صادر كننده زده شده باشد. در واقع بانك به هنگام تحويل دسته چك تمام برگ هاي دسته‌چك را مهر مي‌زند. ممكن گاه شعبه سهوا مهر نزده باشد، در اين شرايط مالك دسته‌چك بايد جهت رفع نقص به شعبه بانك صادركننده مراجعه نمايد.

صورت چك كه توسط بانك‌ها به شكل دسته چك ارائه مي‌شود صورتي چاپي است. دسته چك بايد به خود مشتري تحويل داده شود وگرنه بانك مسئول سوء‌استفاده از چك‌هاي متعلق به مشتري است. براي آشنايي بيشتر با اسناد تجاري كليك كنيد.

دوم – درج مبلغ دقيق به هنگان نوشتن چك

بر روي چك بايد مبلغ به رقم و حروف نوشته شود والا چك اعتبار ندارد. دستور پرداخت بايد بدون قيد و شرط باشد اگر در متن چك شرطي براي پرداخت ذكر شده باشد، بانك بدان توجهي نمي‌كند. اگر قيد و شرطي رو چك درج شده باشد تنها دادگاه به آن رسيدگي مي‌كند.

سوم – نام پرداخت كننده

ماده 310 قانون تجارت به اينكه محال‌عليه چك (آنكه بر او حواله شده است)، بايد يك بانك باشد اشاره نكرده است. ولي قانون صدور چك فقط از دارندگان چك‌هايي كه محال‌عليه آن بانك‌ها باشند حمايت مي‌كند. به همين دليل چك‌ها در عمل فقط به بانك‌ها ارائه مي‌شوند. هر بانكي هنگام چاپ دسته‌چك‌ها نام خود را روي آن‌ها قيد مي‌كند.

چهارم – قيد مكان صدور

ماده 311 قانون تجارت به صراحت به اين مورد اشاره كرده است: محل و تاريخ صدور بايد روي چك قيد شود و صادر كننده آن را امضاي نمايد. اگر مكان صدور، روي ورقه چك درج نشده باشد، محل پرداخت همان محل صدور در نظر گرفته مي‌شود. البته، در عمل امروزه مشكلي از اين بابت وجود ندارد. چراكه توسعه شعب مختلف بانك‌ها، وصول مبلغ از هر شعبه‌اي را امكان‌پذير مي‌‌كند.

پنجم – قيد تاريخ صدور

تاريخ صدور چك شامل روز، ماه و سال صدور است. معمولا به حروف و عدد نوشته مي‌شود. اگر به حروف نوشته نشده باشد از اعتبار چك به عنوان سند تجاري كاسته نمي‌شود و به دليل فوري بودن پرداخت چك، تاريخ صدور و تاريخ پرداخت يكي محسوب مي‌شود. البته اين تاريخ بايد به روز و ماه و سال باشد.

ششم – قيد نام دارنده

به موجب ماده 312 قانون تجارت: چك ممكن است در وجه حامل يا شخص معين باشد. بنابراين صدور چك در وجه حامل اشكالي ندارد.

هفتم – امضاي چك | نوشتن چك

اعتبار چك فقط در صورتي است كه به امضاي صادر كننده رسيده باشد. اگر امضاي صادر كننده جعل شده باشد چك باطل است. زيرا چكي كه جعل شده باشد رضايت صادر كننده را ندارد. اگر صادر كننده بتواند جعلي بودن امضا را اثبات كند چك از اعتبار ساقط است.

نكته مهم ديگر داشتن خود امضاست. براي چك داشتن امضا الزامي است و اگر چكي تنها مهر بخورد اعتبار يك سند تجاري را ندارد.

ساير موارد مربوط به تكميل و نوشتن چك

• حتما جهت جلوگيري از سوء استفاده مبلغ را حتما هم به رقم و هم به حروف بنويسيد.
• تاريخ چك نيز به حروف حتما درج شود، نوشتن تاريخ به حروف اهميت زيادي دارد.
• براي بالابردن امنيت چك هميشه از يك رنگ و نوع خودكار استفاده كنيد (روي يك برگ به هيچ عنوان از دو نوع خودكار استفاده نكنيد).
• اگر چك خط خوردگي داشت، حتما پشت چك قسمت خط خورده را توضيح دهيد و امضا كنيد و اگر خط خوردگي نداشت پشت چك ذكر كنيد بدون خط خوردگي
• براي جلوگيري از جعل امضا حتما در كنار امضا اسم و تاريخ بزنيد اينگونه احتمال جعل كمتر مي‌شود.
• سعي كنيد امضاي‌تان خيلي ساده نباشد. برعكس امضاي پيچيده نيز متصدي بانك را گيج مي‌كند.
• اگر به هر دليلي قرار شد چك را به صادركننده بازگردانيد، اين كار را بدون رسيد و يا تغيير قرار داد انجام ندهيد. چرا كه برگداندن چك به معناي وصول وجه از منابع ديگر است.
• در صورتي كه چك را بابت قراردادي دريافت يا پرداخت كرده‌ايد، حتما شماره و تاريخ چك را در متن قرارداد ذكر كنيد.
• براي وصول برخي چك‌ها حتما بايد دو امضا و يا مهر شركت نيز روي برگه چك باشد. بنابراين هنگام صدور و دريافت به اين موارد نيز توجه بفرماييد.
• در قسمت “در وجه” حتما تا حد امكان نام گيرنده چك به جاي حامل درج شود. در همين قسمت مي‌توانيد بابت ؟ را هم بنويسيد. مثال؛ در وجه آقاي رضايي بابت حقوق آبان 1400
• هميشه تك برگ چك را هم براي حفظ اطلاعات چك براي خودتان پر كنيد.

ضمانت اجراي مندرجات الزامي

اگر چكي قوانين شكلي مندرج در قانون تجارت را نداشته باشد از حمايت قانوني لازم برخوردار نخواهد بود و ارزششان در حد سند عادي پايين مي‌آيد و ديگر سند تجاري محسوب نخواهند شد. مثلا اگر چكي مبلغ يا صادر كننده يا امضا نداشته باشد از درجه اعتبار ساقط است.

براي آشنايي با چك كيفري مقاله مربوطه را مطالعه فرماييد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص نوشتن صحيح چك، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون نوشتن صحيح چك پاسخ دهند .