در برخي موارد پيش آمده است كه شخصي حقوق مربوط به شما را پايمال كرده‌است و شما مي‌خواهيد اقامه دعوا عليه اين فرد كنيد. اما با توجه به طولاني بودن روند رسيدگي، اين ترس را خواهيد داشت كه اگر شخص به اين اقدام خود ادامه دهد به شما ضرري وارد مي‌شود كه ممكن است ديگر غيرقابل جبران باشد. براي اين امر قانونگذار ابزاري پيش‌بيني كرده است كه شخص مي‌تواند از طريق درخواست دستور موقت از دادگاه حتي قبل از طرح دعوا، به طريق قانوني از اقدامات فرد جلوگيري كند اما اين نهاد‌ قانوني ويژگي‌هاي به‌خصوصي دارد كه در اين مقاله به آن پرداخته‌ايم.

منبع : دستور موقت يا دادرسي فوري

دستور موقت (دادرسي فوري)

اگر شخصي در خصوص موضوعي طرح دعوا كند تا صدور راي به نفع او و قطعيت راي صادره و در نتيجه اجراي راي، روندي چند ماهه يا گاهاً چند ساله به طول مي‌انجامد ممكن است خوانده براي ايجاد مانع بر سر راه خواهان و جلوگيري از احقاق حق خواهان، به انواع روش‌هاي به ظاهر قانوني متوسل شود يا آن كه در جريان رسيدگي، از جانب خوانده يا ثالث اتفاقي افتد كه اين اتفاق، اجراي راي‌اي را كه در آينده به نفع خواهان صادر مي‌شود، غير‌ممكن يا بي‌فايده سازد. در اين حالت خواهان براي جلوگيري از اين رويداد از دادگاه تقاضاي صدور دستور موقت مي‌كند تا با صدور آن، حقوق خود را كه به موجب راي آتي دادگاه رسميت مي‌يابد محفوظ نگاه دارد.

اوصاف دستور موقت

۱- موضوع دستور‌ موقت مي‌تواند توقيف مال، انجام عمل يا امتناع از انجام عمل باشد.

۲- موضوع دستور‌ موقت نمي‌تواند با خواسته دعوا يكسان باشد، موضوع دستور‌ موقت راجع به امور فرعي و تبعي دعواست.

۳- دستور‌ موقت اقدامي موقتي است و نمي‌تواند متضمن امري دائمي مثل تنظيم سند و… باشد بلكه بايد در مورد امور موقتي مثل توقيف موقت و… باشد.

آثار اين دستور

۱- ممنوعيت نقل و انتقال اموال توقيفي: هرگونه نقل و انتقالي مانند انتقال قطعي و شرطي و رهني نسبت به مال توقيف شده باطل است.

پس از توقيف نمي‌توان هيچ گونه دخل و تصرفي در آن مال نمود تا به محكوم له ضرري رساند. مگر اينكه خود محكوم له شخصا آن را تنفيذ نمايد.

۲- دستور‌ موقت، حتي اگر مبني بر توقيف مال و منع هر گونه نقل و انتقال مالي باشد نسبت به آن مال ايجاد حق تقدم نمي‌كند.

۳- صدور دستور‌ موقت، تاثيري در اصل دعوا ندارد يعني ممكن است علي‌رغم صدور اين قرار از سوي قاضي، خواهان در اصل دعوا محكوم به بي‌‌حقي بشود و يا برعكس آن.

توصيه مي‌كنيم مقاله رفع اثر از دستور موقت را مطالعه نماييد.

شرايط صدور دستور موقت

۱- اين قرار در تمام دعاوي قابل صدور است چه مالي و چه غير مالي باشد.

۲- تقاضاي دستور‌ موقت از جانب ثالثي كه به نفع خواهان ورود ثالث كرده نيز امكان پذير است.

۳- براي صدور دستور‌ موقت بايد تعهد مورد ادعاي خواهان، حال باشد.

۴- شرايط طرح دعوا مثل اهليت، سمت، نفع و… بايد در دادخواست دستور موقت رعايت شود در غير اين‌صورت قرار رد دادخواست صادر مي‌شود.

۵- صدور دستور موقت، منوط به احراز فوريت امر توسط دادگاه است.

سپردن تامين (توديع خسارت احتمالي)

هميشه صدور دستور موقت مشروط به سپردن تامين توسط خواهان مي‌باشد. سپردن اين تامين براي اين است كه اگر خواهان در اصل دعوا ذي‌حق شناخته نشود خساراتي كه به‌واسطه دستور موقت به خوانده وارد شده، جبران شود.

اعتراض به دستور موقت

۱- اعتراض به قرار: قبول دستور موقت يا رد آن، از جانب هيچ يك از طرفين در دادگاه صادركننده قرار، قابل اعتراض نيست.

۲- تجديدنظر خواهي: صدور دستور موقت يا رد آن، همراه با اصل دعوا قابل تجديدنظر مي‌باشد اما به طور مستقل قابل تجديد‌نظر نمي‌باشد.

توصيه مي‌كنيم مقاله تجديدنظر خواهي از حكم را مطالعه نماييد.

۳- فرجام خواهي: صدور دستور موقت يا رد آن قابل فرجام نيست چه به طور مستقل و چه همراه با اصل دعوا.

توصيه مي‌كنيم مقاله فرجام خواهي را مطالعه نماييد.

۴- دستور‌ موقت قابل اعاده دادرسي نيست اما مي‌تواند مورد اعتراض ثالث واقع شود.

توصيه مي‌كنيم مقاله اعاده دادرسي را مطالعه نماييد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص دستور موقت، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون دستور موقت پاسخ دهند.