يكي از جرايم عليه امنيت و آسايش مردم، بغي مي‌باشد. در جرم بغي مرتكبين براي براندازي حكومت اقدام مي‌كنند. يعني در برابر حكومت اسلامي، قيام مسلحانه مي‌كنند. بنابراين جرم بغي، اقدامي عليه موجوديت حكومت و حاكميت مي‌باشد. در ادامه به بررسي جرم بغي و عناصر قانوني، مادي و رواني آن مي‌پردازيم.

عنصر قانوني

عنصر قانوني به اين معناست كه يك جاي قانون آمده باشد كه اين فعل جرم محسوب‌شده و براي آن مجازات تعيين شده است.
طبق ماده ۲۸۷ قانون مجازات اسلامي، گروهي كه در برابر اساس نظام جمهوري اسلامي ايران، قيام مسلحانه كند باغي محسوب مي‌شود و در صورت استفاده از سلاح، اعضاي آن به مجازات اعدام محكوم مي‌گردند.
همچنين طبق ماده ۲۸۸ قانون مجازات اسلامي هرگاه اعضاي گروه باغي، قبل از درگيري و استفاده از سلاح، دستگير شوند، چنانچه سازمان و مركزيت آن گروه وجود داشته باشد به حبس تعزيري درجه سه و در صورتي كه سازمان و مركزيت آن از بين رفته باشد به حبس تعزيري درجه پنج محكوم مي‌شوند.

عنصر مادي

عنصر مادي به سه دسته فاعل، فعل مرتكب و نتيجه تقسيم مي‌شود.

فاعل

طبق ماده قانوني، هركسي مي‌تواند فاعل اين جرم قرار بگيرد زيرا فاعل داراي ويژگي خاصي نيست.
فاعلين بايد بيش از سه نفر و به صورت گروهي باشند، يعني بايد مركزيت داشته باشند و داراي فرمانده باشند. به زبان ساده مرتكب اين جرم عبارت است از گروه يا جمعيتي كه تشكيل شده‌اند براي اقدام به قيام مسلحانه در برابر حكومت اسلامي.
وجود مركزيت به معناي اين است كه الزاما گروهي منسجم و داراي رياست باشند كه سلسله مراتب در آن رعايت مي‌شود.
در ماده حداقل اعضا مشخص نشده است ولي حقوق‌دانان چنين استدلال نموده‌اند كه هرجا قانون‌گذار از لفظ گروه استفاده كرده است نظر به تعداد اعضاي سه نفر يا بيشتر دارد.

فعل مرتكب

بايد به صورت قيام مسلحانه انجام پذيرد و صرف دست بردن به سلاح كفايت مي‌كند، يعني حتما نبايد از سلاح استفاده شود. اما طبق ماده اگر از سلاح استفاده كنند به مجازات اعدام محكوم مي‌شوند.

عنصر نتيجه

بغي يك جرم مطلق بوده و حتما لازم نيست كه نتيجه محقق شود، بنابراين صرف دست بردن به سلاح كفايت مي‌كند و ما دنبال نتيجه در اين جرم نيستيم.

عنصر رواني

عنصر رواني از دو قسمت سوء‌نيت عام و سوءنيت خاص تشكيل مي‌شود.
سوءنيت عام در اين جرم دست بردن به سلاح در برابر اساس جمهوري اسلامي مي‌باشد و اين جرم فاقد سوء‌نيت خاص است زيرا اين جرم، يك جرم مطلق مي‌باشد. سوء‌نيت خاص يعني جرم متوجه فرد مشخصي باشد. در جرم بغي چون جرم عليه حكومت اتفاق مي‌افتد صرف عمد در كشيدن سلاح براي تحقق جرم كفايت مي‌كند.
نكته: اگر شخصي براي مقابله با نظام و به قصد براندازي حكومت و دولت در مجلس بمب‌گذاري كند و در ادامه اين عمل صدها نفر جان خود را از دست بدهند، اين عمل از حيث قيام مسلحانه در برابر حكومت، بغي محسوب‌شده و از جهت سلاح كشيدن و استفاده از آن محارب و از جهت تاثير گستره عليه امنيت، افساد في الارض محسوب مي‌شود.

جرم بغي در قياس با ساير جرايم مشابه

براي جلوگيري از فهم اشتباه بغي در قياس با جرايم مشابه به مقايسه مختصر آنان مي‌پردازيم.

جرم بغي و محاربه

جرم محاربه سلاح‌كشيدن به قصد تعرض به جان، مال يا ناموس مردم و ارعاب آن‌هاست كه موجب نا‌امني مي‌شود. اما همانطور كه در بغي ديديم اين جرم با قصد مقابله مسلحانه با حكومت تحقق مي‌يابد. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد محاربه كليك كنيد.

مجازات محارب اعدام، صلب، نفي بلد، قطع دست راست و پاي چپ است در حاليكه بغي مجازات اعدام در پي دارد.

جرم بغي و افساد في الارض

جرم افساد في الارض مصاديق متعدد را در بر مي‌گيرد.

مصاديق افساد في الارض:

1. جنايت عليه تماميت جسماني افراد
2.  جرايم عليه امنيت داخلي يا خارجي كشور
3. اخلال در نظام اقتصادي كشور
4. احراق و تخريب
5.  پخش مواد سمي و ميكروبي خطرناك
6. داير كردن مراكز فساد و فحشا يا معاونت در آن.

اين جرايم در صورتي تحت عنوان مفسد في الارض قرار مي‌گيرد كه موجب اخلال شديد در نظم عمومي كشور، نا‌امني، يا ورود خسارت عمده به تماميت جسماني افراد يا اموال عمومي و خصوصي گردد يا سبب اشاعه گسترده فحشا شود. مجازات افساد في الارض همانند بغي اعدام است. 

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص بغي، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون بغي پاسخ دهند .

:: بازديد از اين مطلب : 0