كلاهبرداري به معناي بردن مال ديگري از طريق توسل توام با سوءنيت به وسايل يا عمليات متقلبانه است به عبارت ديگر كلاهبردار بايد مرتكب مانور متقلبانه شود. بر اساس ماده يك قانون مجازات مرتكبين ارتشا، اختلاس و كلاهبرداري، هر كسي كه از راه حيله و تقلب مردم را فريب دهد يا آن‌ها را از امور، پيشامدها و حوادث غير واقع بترساند يا اميدوار كند و يا اسم  و عنوان مجعول اختيار كند و به يكي از وسايل مذكور تحصيل كرده و از اين راه مال ديگري ببرد كلاه بردار به حساب مي آيد.

كلاهبرداري چيست؟

بردن مال ديگري با سوء نيت و توسل به اعمال متقلبانه. به عبارتي با فريب، پول يا مال ديگري را گرفتن، استفاده از وسايل و روش‌هاي متقلبانه، فريب دادن افراد و بردن اموالشان و مانند اين‌ها از روش‌هاي كلاهبرداري است.

نكته قابل توجه و متمايز كننده اين جرم نسبت به جرايم ديگر اين است كه مجني عليه (قرباني) مال خود را با رضايت در اختيار كلاهبردار قرار مي‌دهد.

ماده ۱ قانون تشديد مجازات مرتكبين ارتشاء و اختلاس و كلاهبرداري بيان مي‌كند: هركس از راه حيله و تقلب مردم را به وجود شركت‌ها يا تجارتخانه‌ها يا كارخانه‌ها يا موسسات موهوم يا به داشتن اموال و اختيارات واهي‌ فريب دهد يا به امور غير واقع اميدوار نمايد يا از حوادث و پيشامد‌هاي غير واقع بترساند و يا اسم و يا عنوان مجعول اختيار كند و به يكي از وسايل‌ مذكور و يا وسايل تقلبي ديگر وجوه و يا اموال يا اسناد يا حوالجات يا قبوض يا مفاصاحساب و امثال آن‌ها تحصيل كرده و از اين راه مال ديگري را ببرد، كلاهبردار محسوب مي‌گردد.

مقيد بودن جرم كلاهبرداري

كلاهبرداري از جمله جرايم مقيد بوده كه شرط تحقق آن حصول نتيجه خاص «بردن مال ديگري» است. بردن مال ديگري نيز مستلزم تحقق دو چيز است:
۱- ورود ضرر مالي به قرباني.
۲- انتفاع مالي كلاهبردار يا شخص مورد نظر وي.
جرم كلاهبرداري از تنوع فراواني برخوردار است و در قالب‌هاي مختلفي صورت مي‌گيرد اما بيشترين موارد كلاهبرداري در قالب معاملات است.

توصيه مي كنيم مقاله شرايط معامله صحيح را مطالعه نماييد.

جرم چيست؟

هر فعل يا ترك فعلي كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده باشد، جرم محسوب مي‌شود.

براي آشنايي كامل با جرم و اركان آن مقاله مربوطه را مطالعه فرماييد.

شروع به جرم كلاهبرداري

در صورتي است كه نفس عمل انجام شده جرم باشد شروع كننده به جرم مجازات مي‌گردد. مثلا اگر شروع‏‌كننده كارمند دولت بوده‏ و مرتبه مديركلي يا بالاتر يا همطراز آنها داشته باشد، از خدمات‏ دولتي به طور دائم، منفصل مي‌‏شود و در مراتب پايين‌‏تر به انفصال‏ موقت از خدمات از ۶‏ ماه تا سه سال محكوم خواهد شد.

عناصر تشكيل دهنده جرم كلاهبرداري

براي شكل گيري جرم كلاهبرداري همانند بسياري جرائم ديگر سه عنصرقانوني، مادي و رواني لازم است.

عنصر قانوني

ماده ۱ قانون تشديد مجازات كه شامل عمليات متقلبانه مي‌شود به شرح زير است:

الف: مغرور كردن به وجود شركت تجارتي، مؤسسات موهوم

ب: مغرور كردن و فريب مردم به داشتن اختيارات موهوم

ج: اميدوار كردن ديگري به امور غير واقع يا ترساندن از حوادث پيش‌بيني نشده و پيش‌آمدهاي غير واقع

د:‌ اتخاذ عنوان يا سمت مجعول( اگر در سازمان‌هاي دولتي باشد باعث تشديد مجازات مي‌شود)

ح: استفاده از تبليغ عامه از طريق وسايل ارتباط جمعي كه منجر به كلاهبرداري شود.

عنصر مادي

عنصر مادي شامل سه جزء است:

۱. رفتار فيزيكي اعم از فعل يا ترك فعل: رفتار مجرمانه مرتكب بايد به شكل فعل مثبت باشد و ترك فعل حتي توام با سوء نيت و اغفال طرف مقابل و ورود ضرر نمي‌تواند عنصر مادي جرم كلاهبرداري را تشكيل دهد.

۲.مجموعه شرايط و اوضاع و احوالي كه وجود يا فقدان آن‌ها از نظر قانون شرط تحقق جرم مي باشد كه عبارتست از:

الف: متقلبانه بودن وسايلي كه كلاهبردار از آن‌ها براي اغفال ديگري استفاده مي‌كند.

ب: اغفال شدن و فريب خوردن قرباني كه لازمه آن عدم آگاهي قرباني نسبت به متقلبانه بودن وسايل مورد استفاده مجرم مي‌باشد.

ج: تعلق مال برده شده به ديگري اعم از منقول يا غيرمنقول به ديگري شرط تحقق جرم است.

3.  نتيجه حاصله از رفتار متهم كه بايد رفتار متهم باعث نتيجه مجرمانه شده باشد. زيرا كلاهبرداري ازجمله جرايم مقيد است كه شرط تحقق آن‌ها حاصل شدن نتيجه خاص مي‌باشد.

عنصر رواني:

از دو جزء سونيت عام و سوء نيت خاص تشكيل مي‌شود.

منظور از سوء نيت عام، اراده خودآگاه فرد در ارتكاب عمل مجرمانه به اين معني كه كلاهبردار بايد با علم به تقلبي بودن وسيله مورد استفاده خود، در استفاده از آن عمد داشته باشد.

در سوء نيت خاص، كلاهبردار قصد بردن مال ديگري را دارد و براي تحقق جرم كلاهبرداري وجود و اثبات قصد خاص براي بردن مال ديگري ضروري مي‌باشد.

انواع كلابرداري

كلاهبرداري دو نوع است: ساده و مشدد

كلاهبرداري ساده: در حالتي است كه شرايط وقوع كلاهبرداري مشدد وجود نداشته باشد. ( براي اطلاع از مجازات سرقت كليك كنيد.) اجاره دوباره ملك بدون اجازه مالك مي‌تواند از مصاديق كلاهبرداري ساده باشد.

كلاهبرداري مشدد: كلاهبرداري مشدد نسبت به ساده مجازات بيشتري دارد و در سه حالت اتفاق مي افتد:

1.كلاهبرداري توسط كارمند دولت يا موسسات عمومي و شهرداري‌ها يا نهادهاي انقلابي باشد.

2.مرتكب خود را به عنوان مامور دولت يا موسسات عمومي يا شهرداري، يا نهادهاي انقلابي و شركت‌هاي دولتي معرفي نمايد.

3.مرتكب با فريب مردم از تبليغ عامه از طريق وسايل ارتباط جمعي از قبيل راديو، تلويزيون، روزنامه، مجله يا نطق در مجامع و يا انتشار آگهي چاپي يا خطي استفاده كند.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص كلاه برداري و مجازاتش ، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون كلاه برداري و مجازاتش پاسخ دهند .

:: بازديد از اين مطلب : 0