در اين مقاله سعي مي‌كنيم كه به بررسي جرايم عمدي و غير عمدي و تفاوت اين دو با يكديگر و عناصر تشكيل دهنده آن‌ها بپردازيم و در اين راستا به قانون مجازات اسلامي استناد مي‌كنيم. در تعريف جرم عمد مي‌توان بيان كرد كه قصد مجرمانه و سوء نيت اهميت زيادي دارد ولي در جرايم غير عمد، جرم در شرايطي محقق مي‌شود كه غفلت و كوتاهي رخ داده باشد.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.

براي كسب اطلاعات بيشتر بر روي لينك زير كليك كنيد :

بررسي عنصر معنوي در جرايم

جرم عمدي و غير عمدي

جرم عمدي

جرم عمدي

جرائم داراي دو ركن هستند. اين دو ركن عبارتند از اراده و علم.

در تعريف علم بايد بيان كرد كه شخص مرتكب بايد بداند كه رفتار يعني جرم ارتكابي در قانون چه حكمي دارد در واقع به حكم رفتار خود علم داشته باشد. اين نكته حائز اهميت است كه صرف دانستن اينكه يك رفتار جرم است كفايت مي‌كند و دانستن نوع و ميزان جرم لزومي ندارد چرا كه دانستن اين كه يك رفتار در قانون به عنوان جرم تعيين شده است بايد افراد را ارتكاب آن دسته از جرائم بر حذر دارد.

براي تعريف ركن دوم يعني اراده بايد به اين نكته اشاره كرد كه در ارتكاب جرم به طور عمد تنها تحقق اين نكته كه فرد با اراده و اختيار خود جرم را انجام مي‌دهد براي تحقق جرم كفايت مي‌كند. ركن اراده اهميت بسزايي در جرايم عمدي دارد به دليل اينكه اگر اين اراده و اختيار در ميان نباشد جرم ارتكابي ديگر عمدي نيست.

 جرائم غير عمد

جرائم غير عمد بر خلاف جرايم عمد با اراده و علم تحقق پيدا نمي‌كنند بلكه دلايل تحقق جرايم غير عمد عبارتند از بي‌احتياطي، بي‌مبالاتي، عدم مهارت و عدم رعايت نظامات دولتي. منظور از بي‌احتياطي انجام دادن كاري است كه نبايد انجام مي‌گرفته و منظور از بي‌مبالاتي انجام ندادن كاري است كه بايد صورت مي‌گرفته است. منظور از عدم مهارت انجام دادن كاري است بدون اينكه انجام دادن آن كار را بلد باشيم و در آخر بايد بيان كرد كه مقصود از نظامات دولتي مقررات قانون، آيين نامه و امثالهم است.

نكات

۱- جرم را مي‌توان به دو گروه تقسيم كرد جرائم عمدي و جرائم غير عمد.

۲- اصل بر اين است كه جرم ارتكابي عمد است و غير عمد بودن يك جرم يك امر استثنا است.

۳- عنصر رواني جرايم متشكل از سوء نيت است. سوء نيت بر دو نوع است: سوء نيت عام و سوء نيت خاص. آنچه در سوء نيت عام اهميت دارد اين است كه در همه جرايم عمدي اين نوع از سوء نيت وجود دارد اما در خصوص سوء نيت خاص بايد به اين نكته اشاره كرد كه آنچه كه براي شخص مرتكب اهميت دارد بيشتر از هر چيز ديگري تحقق نتيجه است. يعني مرتكب رفتاري را تنها به قصد نتيجه انجام بدهد.

۴- آنچه كه بايد در جرايم غير عمد محرز شود تقصير است.

اكراه در جرم عمدي

در خصوص جرائم عمدي بيان شد كه رفتار ارتكابي بايد از روي اراده و علم باشد. در اينجا بايد مبحث اكراه را نيز مطرح كنيم به دليل اينكه اگر شخصي مورد اكراه واقع شده باشد اراده از او سلب مي‌شود و عنصر معنوي جرم نيز از بين مي‌رود. به طور مثال در خصوص شخصي كه تحت فشار اسلحه مرتكب جرم مي‌شود مي‌توان بيان كرد كه براي تحقق اين جرم اراده و اختيار فرد از او سلب شده و به همين خاطر بحث عمد بودن اين جرم كنار مي‌رود. غير از قتل عمد اكراهي كه مورد پذيرش نيست و اكراه نبايد سبب قتل شود.

قصد و انگيزه

تفاوت قصد و انگيزه اهميت بسزايي دارد. در واقع قصد به معناي هدف بلاواسطه يا بدون واسطه و انگيزه به معناي هدف مع‌الواسطه يعني با واسطه مي‌باشد. به طور مثال مي‌توان بيان كرد كه هنگامي كه يك قتل صورت مي‌گيرد انگيزه اين قتل ممكن است انتقام جويي باشد اما قصد و هدف شليك گلوله مي‌باشد. بنابراين مي‌توان اين نتيجه را گرفت كه در همه جرائم قصد يكسان است. اما در همين جرائم انگيزه بسيار متفاوت است و آنچه كه در تحقق يك جرم اهميت دارد قصد مجرمانه است نه انگيزه او.

اين نكته داراي يك استثنا مي‌باشد و آن هم در زماني است كه شخصي از ارتكاب يك جمله انگيزه شرافتمندانه داشته باشد در صورت اثبات اين امر مرتكب مي‌تواند مشمول تخفيف مجازات بشود.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص جرايم عمدي و غير عمدي، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون جرايم عمدي و غير عمدي پاسخ دهند.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد يا مي توانيد مقالات مجله حقوقي وكيل دات كام را مطالعه نماييد.

منبع : جرم عمدي و غير عمدي